TEORÎYÊN FOLKLORÊ

Demeke direj li seranserecihaneu di nava Kurdan de ji armanca xebaten folklore, berhevkirina berhemen folklorebu. Beguman ev kareki geleki bi qimet bu leiro ligel kareberhevkariye, niqaşeke giring, femkirina berhemen folkloreu karigeriya wan ya li ser jiyana civaki u takekesi ye. Ji bo gihiştina vearmance, geleki giring e ku lekolineren folklorexwendineke taybet li ser teoriyen folklorebikin u hay ji reu rebazen lekolinen zanisti hebin. Beguman, dema ku em li ser teoriyen folklorehur bibin diveem ji bir nekin ku; ligel hevbeşiyeke berbelav, di folklora her gel u heremede hin cudahiyen karakteristik ji hene. Lewma diveem bizanin ku tu çarçoveyeke gişti ya teorik li çanda heremeke taybet ji sedi sed nikare betetbiqkirin. Hingetesbitkirina van xalen ku di navbera teori u çanda spesifik de jeknegiriyepek tinin; hem xizmeta peşxistina teoriyedike u hem ji revedike ku naskirineke kur ber bi weçanda spesifik ve pek were.

Naskirina çand u folklore, bi xwe re naskirina takekes u civaketine. Lewre di vekeveneşopede em, koden hişmendiya civaki-takekesi, deruniya civaki-takekesi u sistema ku civak li sereruniştiye dibinin. Diveem, weki folklornasen nujen bi hesasiyet xetekedi navbera naskirina folkloreu inşakirina folklorede deynin. Lewre folklorzanen Kurd ne mecbur in ku folklora xwe bi fikreke refleksi ya li hemberi netew, baweri an ji ideolojiyen din ava bikin. Hewldanen bi vi rengi ku di sedsalen 19-20'an de li seranserecihaneberbelav bun, ji folklorebetir xizmet ji neteweperestiyen refleksi re kir u bi veyekefolklor ji naskirin u tesbitkirina aliyen hevbeş yen navber-çandi betir, ket xizmeta cudakirin u dijberkirina çanden gelan. Beguman nabe ku ev yek di nava sinoren fireh u bihurbar yen fenomena folklorede beditin u qebulkirin.