JEPPEYE LI SERÊ ÇÎYÊ

Şano yek ji warên hunerê yên serekî ye ku, çawa ku Ludvig Holbergê nivîskarê Jeppeyê Li Serê Çîyê gotiye, bi wê, "Civak dersa xwe ji dîtina çavan hiltîne." Hunera şanoyê ya ku di nava qurn û dewrên mirovahîyê re hem bi şêweyekî zargotinî, hem jî bi rêya lîstin û pêşkêşbûna li ser dikê li ber çavên xelqê ji hemû civakên cîhanê re bûye awêne û vê hunera berfireh bi derfetên xwe yên dîtbarî ve kiriye ku civak bi rêya zimanekî yekgirtî û hevbeş û kêlîyên pêşkêşbûna alîyên komîk yan jî trajîk ên jîyana civakî xwe paktir nas bikin û pê de pê de bibin netewe.

Ludvig Holbergê nivîskarê Skendînevî (j. 1684, Bergen, Norwêc – m. 1754, Kopenhagên, Danîmarka) yê edîbê pêşeng ê Serdema Rewşenbîrî yekî wisa gewre û girîng e ku hem Norwêc, hem jî Danîmarka xwedîtîyê lê dike çawa yek ji damezirînerên wêjeya xwe.

Weşanxaneya Lîs a ku bi gelek rêzên xwe yên pirtûkan ve heta niha bêtirî 300 berhemên bi Kurdî kirine malê zimanê Kurdî, di nava hemû xebatên xwe yên weşangerîyê de, girîngîyeke zêde dide weşandina berhemên ku bo zimanê Kurdî têne wergerandin. Lewma jî, Lîsê vê carê jî komedîya bi navê Jeppeyê Li Serê Çîyê (Jeppe på bjerget) a ji pênc perdeyan pêk hatî ya Ludvig Holberg bi wergera ji Danîmarkî ya nivîskar û wergêrê hêja Ezîzê Gerdenzerî weşand. Ev komedîya ku yek ji komedîyên pêşîn ên şanoya neteweyî ya Danîmarkî ye di sala 1722'yan de li şanogeha Danîmarkî ya pêşîn a li ser Kolana Lille Grønnegadeê hatiye pêşkêşkirin û ji wê demê û vir ve bûye yek ji komedîyên sereke yên şanoya Skendînevî.

Weşanxaneya Lîs şanazîyê pê dike ku wergerên berhemên şanoya cîhanê yên bo zimanê Kurdî bere bere zêde dibin, ji ber ku ew geşedan û kawdana ku ziman û wêjeya Kurdî divê dê bibe berhema bizava wergerê ya ku para Lîsê tê de zêde ye di vê heyamê de.